آموزش اکسپرس-کبد چرب نوعی بیماری است که به دلیل تجمع چربی بیش از حد یا استئاتوز در کبد به وجود میآید. که اکثرا به دلیل مشکل غذایی در فرد بیمار به کبد چرب است و متاسفانه ۴۰ درصد از مردم ایران به این عارضه دچار هستند و عوارض زیادی را برای بدن به وجود می اورد.در ابتدا این بیماری علایم خاصی از بیمار بروز نمی کند و با گذز زمان علایم بروز و حال بیمار وخیم تر می شود.
در ابتدا به این بحث می پردازیم چه کبدی اصلا چرب است.
کبد چرب
در هر فرد کبد دارای مقداری چربی است ولی اگر این چربی بیشتر از ۵ تا ۱۰ درصد باشد فرد دچار کبد چرب است.حال کبد چیست و چه کاری در بدن انجام می دهد؟کبد (Liver) دومین عضو بزرگ در بدن انسان است و مسئول به اصطلاح رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از صافی است که این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضرر مواد غذایی را گرفته و آنها را به صورتی بدون ضرر وارد سیستم های دیگر بدن می کند.متاسفانه چرب بودن کبد در ابتدا هیچ نشانه خاصی ندارد تا فرد بیمار را مطلع کند.
انواع کبد چرب را می توان به سه دسته تقسیم کرد:
- بیماری کبد چرب الکلی (ALD)
- بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
- استاتو هپاتیت غیرالکلی (NASH) و استاتو هپاتیت الکلی
دلایل چرب شدن کبد
- صرف الکل و مشروبات الکلی
- مصرف مواد غذایی چرب
- اضافه وزن
- نداشتن فعالیت بدنی سالم یعنی همان ورزش و تحرک مفید
- سوء تغذیه و فشار خون بالا
- بارداری
- مصرف داروهایی همچون آسپرین و تتراسایکلین و استامینوفن هستند.
علائم کبد چرب
کبد چرب همانطور که در اوایل مقاله گفتیم نشانه های دقیقی ندارد ولی ما به شایع ترین و مشکوک ترین علایم خواهیم پرداخت.
- احساس خستگی و بی حالی مداوم
- کاهش وزن و اشتها
- حالت تهوع
- ضعف عمومی
- درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
- سردرگمی، مشکل در تمرکز
- گیجی
- تمایل به خونریزی راحت تر و سریع
- قرمزی و خارش کف دست
- وجود لکهای پوستی و کک و مک
حل به توضیح برخی موارد می پردازیم و علایم روشن تر می کنیم.
۱-کبودی و خونریزی
اگر بعد از هر صدمهای که به بدنتان وارد میشود بهراحتی دچار کبودی و خونریزی میشوید، احتمالا کبدتان به درستی کار نمیکند. یعنی پروتئینهایی که برای انعقاد خون نیاز دارید دیگر به اندازه کافی تولید نمیشوند.
۲-بوی بد دهان
بوی بددهان میتواند یکی از علائم کبد چرب هم باشد. بوی دهان ناشی از نارسایی کبدی در بیماران مبتلا به سیروز کبدی با عنوان فِتور هپاتیکوس هم شناخته میشود. این عارضه باعث ایجاد بویی شبیه کپکزدگی است که به دلیل سطح بالای متیلدیسولفید در خون ایجاد میشود.
۳- آنژیوم عنکبوتی
آنژیوم عنکبوتی یکی دیگر از علائم کبد چرب است. در این حالت، مویرگهای عنکبوتیشکلی زیر پوست ظاهر میشوند. علت به وجود آمدن این مویرگها، افزایش میزان استروژن در بدن است و نشان میدهد که کبد بهدرستی کار نمیکند و سوختوساز هورمونها بهدرستی انجام نمیشود. رگها به دلیل بزرگ شدن سرخرگچه ایجاد میشوند. سرخرگچهها رگهای خونی با قطری کم هستند که سرخرگها را به مویرگها وصل میکنند.
۴- خارش پوست
خارش پوست به دلیل وجود صفرا در خون است زیرا مجرای صفرا بسته شده و وارد خون شده و به زیر پوست می رود و باعث ایجاد خارش می شود.
علائم پیشرفت کردن نارسایی
اگر کبد چرب تا نارسایی کبد (Liver failure) و سیروز یا التهاب شدید کبدی پیشرفت کند، علایم کبد چرب آن به شرح زیر است:
اگر دارای علایم زیر هستید سریع به پزشک مراجه فرمایید زیرا این علایم نشانه این است که کبددارای ناراسایی بالا است.
- رنگ چشم های تان به زردی می گراید.
- شکم تان از آب پر می شود.
- به یکی از هپاتیت های آ، ب یا سی مبتلا هستید.
- در بدن تان احساس خارش دائمی می کنید.
- مدام خسته هستید.
- اضافه وزن دارید.
- سردرگم و فراموشکار شده اید.
توصیه هایی برای درمان
این توصیه ها کلی بوده و شما باید به پزشک متخصص مراجعه کرده تا از زیاد شدن چربی کبد جلو گیره کرده.تا خدایی ناکرده دچار مشکل جدی نشوید.
برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب و درمان و همچنین جلوگیری از پیشرفت آن باید:
- رژیم غذایی متعادل در اندازهای مناسب داشته باشید، یعنی بهطور متعادل در هر وعده، غذا بخورید؛
- میزان مصرف سبزیجات و میوهها را افزایش بدهید؛
- کربوهیدرات و پروتئین مصرف کنید اما چربی و قند را ترک کنید؛
- مصرف نمک را کاهش بدهید؛
- به جای چربیهای اشباعشده و ترانس از چربی تکغیراشباع و چندغیراشباع استفاده کنید.
- جایگزین کردن چربی ترانس و حیوانی با روغن زیتون، ذرت، کتان، سویا و روغن دانه آفتابگردان؛
- مصرف ماهی روغنی به جای گوشت؛
- پرهیز از مواد غذایی حاوی قند ساده مانند فروکتوز که در نوشیدنیهای شیرین، آبمیوهها و نوشیدنیهای ورزشی وجود دارد؛
- مصرف غذاهایی با میزان شاخص گلوکز کمتر مانند میوهها، سبزیجات و حبوبات کامل؛
- مصرف غذاهایی با شاخص گلوکز کمتر مانند نان و برنج سفید؛
- پرهیز از مصرف نوشیدنیهای الکلی.
امیدوارم هیچ کدام از علایم و نشانه های کبد چرب را نداشته باشید و همیشه در سلامت کامل روحی و جسمی باشد.
ممنون که مارا تا اینجا دنبال کردید سوالات و نظرات خود را در بخش دیدگاه برای ما ارسال بفرمایید.